ስኑዕን ዝንቡዕን ወረ እናስፋሕፍሐ ኣብ ዝኸደሉ ዘሎ እዋን፡ ብዙሓት ማዕከናት ዜናታት ናይ ሓሶት ዜናታት ንምግታእ በበይኑ ኣገባባት ክጥቀማ ጸኒሐን’የን። ነዚ ተርእዮ ንምግታእ እምበኣር’ያ ደቡብ ኮርያ ንዝርጋሐ ናይ ሓሶት ዜና ኣመልኪታ ሕጊ ከተውጽእ ትቀራረብ ዘላ። ጋዜጠኛታት እታ ሃገር ግን እቲ ሕጊ ንመሰል ናጽነቶም ከይቃጸጾም ስግኣት ኣለዎም።
ሓገግቲ ኣካላት ናይታ ኣብ ኤስያ ሓንቲ ካብተን መራሕቲ ደሞክራሲ ዝዀነት ደቡብ ኮርያ፡ ንምስፍሕፋሕ ናይ ሓሶት ዜና (ፌክ ኒውስ) ንምዕጋት ሕጊ ከሕልፉ ይቀራረቡ ኣለዉ። እቲ ንድፊ ንደሞክራሲያዊ መስመር እታ ሃገር ከይጻረር ተንተንቲ ስግኣቶም ይገልጹ።
እቲ “ኣታዓራቒ ሕጊ ፕረስ” ዝብል ኣርእስቲ ንድፊ፡ ብገዛኢ ሰልፊ ደቡብ ኮርያ ድጋፍ ረኺቡ ኣሎ። እቲ ንድፊ ንጋዜጠኛታትን ትካላት መራኸቢ ብዙሃንን ኰነ ኢሎም ናይ ሓሶት ዜና ምስ ዝፍነዉ ብሕጊ ዘቕጽዕ’ዩ።
እቲ ንድፊ ኣብ ግብሪ ምስ ዝውዕል፡ ኣብ ሓደ ደሞክራሲያዊ ሃገር፡ ንምግታእ ስኑዕ ዜና ዝግበር ናይ ፈለማ መንግስታዊ ፈተነ ክኸውን’ዩ።
እቲ ንድፊ ግን ኣንጻር’ቲ ዝንገሮ ዘሎ ኣሉታዊ ውጽኢት ከይህልዎ’ዮም ተሓለቕቲ ናጽነት ፕረስ ዝምጕቱ። ኣብ ቬና- ኦስትሪያ ኣብ ኣህጉራዊ ትካል ፕረስ ምኽትል ዝዀነ ስኮት ግሪፈን፡ ጨቆንቲ መንግስታት ብስም ምቍጽጻር ናይ ሓሶት ዜና ንናጽነት ፕረስ ዝጻረር ሕጋጋት እናሓለፉ፡ ኣብ ደሞክራሲያዊ ሃገር ከምዚ ዝመስል ተርእዮ ምኽሳቱ ከም ዘሕዞን ይገልጽ።
ኣብ ሕቡራት ሃገራት ንጉዳይ ናጽነት ፕረስ ኣመልኪቶም ዝነጥፉ ኣካላት’ውን እቲ ቀሪቡ ዘሎ ንድፊ ኣዝዩ ክፉት ኰይኑ፡ መንግስታዊ ኣካል ንዝደልዮ ወገን ከጥቅዓሉ ዝኽእል ዓቢ ዕድል ከም ዘለዎ ይጠቕሱ። ብእኡ ምኽንያት ከኣ ይብሉ እቶም ተሓለቕቲ፡ ብምስምስ ናይ ሓሶት ዜና፡ ሰብ-መዚን ጸለውቲ ዜጋታትን፡ ንዝቐረበሎም ነቕፌታ ብሕጊ ከረኻኽቡ ዕድል ክህሉዎም’ዩ።
ደገፍቲ እቲ ቀሪቡ ዘሎ ንድፊ ግን ህዝቢ ኣብ መራኸቢ ብዙሃን እምነት ከሕድር ኣወንታዊ ተራ ክህሉዎ ተስፋ ይገብሩ። ብመሰረት ኣብ ቀረባ ግዜ ብዩኒቨርስቲ ኦክስፎርድ ዝተኻየደ ህዝባዊ ዳህሳስ፡ 32% ኮርያውያን ጥራይ’ዮም ብመራኸቢ ብዙሃን ንዝፍኖ ዜና ዝኣምኑ። እቲ ኣሃዝ ካብተን መጽናዕቲ ዝተኻየደለን 46 ሃገራት ዝተሓተ ምዃኑ’ዩ።
ካብ ኣብ ስልጣን ዘሎ ሰልፊ ናይታ ሃገር ዝዀነ ኪም ሳንግ-ዎን፡ እቲ ሕጊ ንእምነት መራኸቢ-ብዙሃን ኣብታ ሃገር ክመልሶ ተስፋ ከም ዘለዎ ይገልጽ። እቲ በዓል-መዚ ቀጺሉ፡ ዓመታዊ ኣስታት ኣርባዕተ ሽሕ ዝኸውን ምስ ዝምቡዕ ሓበሬታ ተኣሳሲሩ ዝመጽእ ጉድኣት ከም ዝውርድ ይሕብር። ስለዚ ከኣ ይብል፡ ኪም ሳንግ-ዎን፡ “ነቲ ዝወርድ ዘሎ ጉድኣት ክንከላኸሎን እምነት መራኸቢ ብዙሃን ክንመልስን ግድን ስለ ዝዀነ ነቲ ሕጊ ኣብ ምንዳፍ ኣሎና፡” ይብል።
ደቡብ ኮርያ ብዘለዋ ናጻ ፕረስ ወትሩ ትንየት ደኣ ትዅን እምበር፡ መብዛሕትአን ማእከላት ዜና’ታ ሃገር ግን ብውሑዳት ስለ ዝውነና ናይ እምነት ሕቶ ኣሎ። ሓያሎ ካብቶም ወነንቲ ፍሉጣት ማእከላት መራኸቢ’ታ ሃገር ናብ ዓቃባዊ ኣካይዳ ዝዛዘወ ኣጠማምታ ክህሉዎም እንከሎ፡ እተን ንኣሽቱ ጋዜጣታት ግን ናብ ጸጋማዊ ክንፊ ዝኸደ ሓሳባት ከም ዘንጸባርቓ ይግለጽ።
ከም ኣብ ብዙሓት ሃገራት፡ እቲ ቀንዲ ኣሰካፊ ኰይኑ ዘሎ ግን ማሕበራዊ ሜድያ’ዩ።
ቀንዲ ፍልልይ ዝያዳ ዝገፍሐ ግን ድሕሪ ኣብ 2017 ድሕሪ ዘጋጠመ፡ ክሲ ንመራሒት’ታ ሃገር ነበር’ዩ። እቶም ዓቃባዊ ኣረኣእያ ዘለዎም፡ ምስተን ካብ መዝነተን ብኽሲ ብልሽውና ዝተኣልያ መራሒት ዝደናገጹ ወገናት፡ ነቲ ልሙድ መራኸቢ ብዙሃን ገዲፎም ናብ ዩትዩብን ካልእ ማሕበራዊ መራኸቢታትን ግዒዞም። ገለ ካብቶም ልዑል ሰዓብቲ ዘለዎም መስመራት ዩትዩብ እምበኣር ካብ ሓቂ ኣመና ዝረሓቐ ወረታት ክዝርግሑ ልሙድ እናዀነ ክመጽእ ጸኒሑ።
ኣሰናዳእቲ ብዙሓት መራኸቢ ብዙሃን እታ ሃገር ግን እቲ ንድፊ ሕጊ፡ ንመሰል ሓርነቶም ዝጥሕስ ብምባል ኣትሪሮም ይነጽጉዎ ኣለዉ። እቶም ተቓወምቲ ከም ዝጠቕሱዎ፡ እቲ ንድፊ ናብ ዝለምለመ ወገን ኣተኲሩ ጥራይ’ዩ ክቕጽዕ ዝፍትን ዘሎ ይብሉ።