መንግስቲ ደቡብ ኣፍሪቃ፡ ተማሃሮ ዩኒቨርስቲ ናብ ስሩዕ ትምህርቶም ንኽምለሱ ግድን ክታበት ኣንጻር ኮቪድ19 ክወስዱ መምርሒ ብምሕላፉ፡ ዝተኸትቡ ተማሃሮ’ውን ሓዊሱ፡ እቲ ተግባር ንውልቃዊ መሰል ዝጥሕስ’ዩ ብምባል ይቃወሙ ኣለዉ።
ደቡብ ኣፍሪቃ ካብ ራብዓይ ማዕበል ለብዒ ኮቪድ19 ትቕልቀለሉ ኣብ ዘላ ግዜ፡ ኣብታ ሃገር ዝርከባ ዩኒቨርስታት’ውን ስሩዕ ትምህርተን ንምጅማር ኣብ ምቅርራብ’የን ዘለዋ። ተማሃሮ ናብ ቀጽሪ ዩኒቨርስቲ ንኽምለሱ ድማ ግድን ክታበት ኣንጻር ቫይረስ፡ኮሮና ክወስዱ ሓደ ካብቶም ወጺኦም ዘለዉ ቅድመ-ኵነት’ዮም።
ማሕበር ተማሃሮ ደቡብ ኣፍሪቃ፡ ኣንጻር’ቲ መምርሒ፡ ሰፊሕ ተቓውሞ ይበጋገስ ከም ዘሎ ኣጠንቂቑ ኣሎ።
ኣብ ዩኒቨርስቲ ጆሃንስበርግ ዝርከቡ ተማሃሮ፡ ብዛዕባ’ቲ ጉዳይ ዘዛራረቦም ኣካል ከም ዘየሎን እቲ ትእዛዝ ድማ ንዜጋዊ መሰሎምን ክብሪ ኣካላቶምን ዝደፍር ምዃኑ ይምጕቱ።
ማጾሊሲ ማናና ፕረዚደንት ባይቶ ተማሃሮ ዩኒቨርስቲ ደቡብ ኣፍሪቃ’ዩ።“ተመሃሮ ብድሌቶም ክኽተቡ ኣለዎም። ኣብ ፍሉይ ደሴት ዝነበር ሰብ የሎን። ሓደ ሰብ ይከተብ ኣይከተብ፡ ንዝዀነ ንጥፈታት ካብ ቀጽሪ’ዚ ዩኒቨርስቲ ምስ ወጸ’ውን ምስ ካልኦት ዝተኸትቡን ዘይተኸትቡን ዜጋታት ምርኻብ ኣይተርፎን’ዩ”ይብል።
ዛጊት ትሕቲ ፍርቂ ብጹሓት ደቡብ ኣፍሪቃውያን ጥራይ’ዮም ኣንጻር ኮቪድ19 ተኸቲቦም ዘለዉ። ብሃገር ደረጃ ንዜጋታት ክኽተቡ ዘገድድ ሕጊ’ውን የሎን።
ብዙሓት ሰባት ኣንጻር ክታበት መርገጺ ዝወስዱ ዘለዉ በበይኑ ምኽንያታት የቕርቡ። እቶም ተቓውሞ ዘስምዑ ዘለዉ ተማሃሮ፡ ኣንጻር ባህሎም፡ እምነቶምን ባዕላዊ ምርጫን ምዃኑ ይምጕቱ።
ህሌንግወ ጹሉ ተመሃሪት ዩኒቨርስቲ ጆሃንስበርግ’ያ። እታ ተመሃሪት ነቲ ትእዛዝ ዝተቓወመትሉ ምኽንያት ክትገልጽ እንከላ፤“ካብ ፈለማ ኣብ ባህላዊ ፍወሳታት’የ ተመርኲሰ። ዛጊት ብሰንኪ ኮቪድ19 ንሕክምና ኣይተወሰድኩን፣ ኣይሓመምኩን’ውን። እዞም ዝገብሮም ዘለኹ ኣገባባት መከላኸሊ ንዓይ ይሰርሑለይ ኣለዉ። ስለዚ ከኣ’የ ብኸምኡ ምክልካል ክቕጽል ዝደሊ። ዝተኸትቡ ሰባት ካብ ምሕማም ከም ዝደሓኑ’ውን ሰሚዐ። እዚ’ውን ንዓኣቶም ጽቡቕ’ዩ። ሓደ ዜጋ ክኽተብ እንተ ዘይደልዩ ግን ከገድዱሉ ዝደልዩ ምኽንያት ኣይይረኣየንን፣ ቅኑዕ’ውን ኣይመስለንን፡” ትብል።
ሰብ-ሞያ ጥዕና’ታ ሃገር ግን ክታበት ዘይምውሳድ ዘምጽኦ ተደራራቢ ሓላፍነትን ጾርን ከቢድ ምዃኑ’ዮም ሻቕሎቶም ዝገልጹ። እቶም ክታበት ዝተሓስሙ በቲ ቫይረስ ክልከፉ፡ ከምኡ ኢሎም’ውን ናብ ሕክምና ክዕቆቡ ስለ ዘይተርፎም እቲ ጾር ንኹሉ ምዃኑ ዶክተር ሻቢር ማድሂ ይዛረብ።
እቲ ንሓካይም ኣሰኪፉ ዘሎ ድማ ከገድዱዎም ስለ ዘይክእሉ’ዩ። እቲ ምርጫ ምስ ሓላፍነት ከም ዝመጽእ ዶክተር ማድሂ ይሕብር።
ክታበት ዘይወስዱ ተመሃሮ ናብ ቀጽሪ ዩኒቨርስቲ ክምለሱ ኣይፍቀዶምን’ዩ። ገለ ዩኒቨርስታት ከምእኒ ዩኒቨርስቲ ጆሃንስበርግ ግን ብእምነትን ካልእ ቅቡል ምኽንያታትን ነቲ ክታበት ዘይወሰዱ ሕድገት ከፍቅድ ምዃኑ ኣመልኪቱ ኣሎ። እቶም ከምኡ ዝመስል ሕድገት ዝገበረሎም ተመሃሮ ግን ነፍሲ-ወከፍ ሰሙን ካብ ቫይረስ፡ኮሮና ናጻ ምዃኖም ዘመልክት ምስክር ከምጽኡ ክሕተቱ’ዮም።
ንዘይምኽታብ ብቑዕ ምኽንያት ዘየቕረቡ ተመሃሮ ግን ናብ ቀጽሪ ዩኒቨርስቲ ክኣትዉ ኣይክፍቀዶምን’ዩ።
ስሩዕ ትምህርቲ 14 ለካቲት’ዩ ዝጅመር።
